SZAMKA
EKSPLIKACJA REŻYSERSKA
„Szamka” jest baśnią o spełniającym się ludzkim szczęściu. Pomiędzy Czasem Przyszłym a Przeszłym jest Ciemny las, w którym to szczęście się znajduje. Najczęściej spada na nas niespodziewanie i przyjmuje nieoczekiwaną postać, ale kto je mocno trzyma w rękach – ten je ma! Dzięki szczęściu każdy staje się tym, kim pragnie być: inwalidka na wózku odzyskuje swoją moc i staje się ukochaną córką swojego Ojca-Kłusownika, czterdziestoletni industrialny frustrat staje się mężczyzną, łowcą, myśliwym i godnym spadkobiercą swojej tradycji, jego matka chora na chorobę Alzheimera, odnajduje w sobie dziewczynkę bawiącą się ze swoim Barry’m – bernardynem, który w rzeczywistości „zdechł sto lat temu”. I to szczęście trwa wiecznie, bo jest najpiękniejszą iluzją.
Film zbudowany jest na kontrastach. Pierwszy obraz, rozgrywany w biało-lustrzano-futurystycznym kosmicznym klubie, reprezentuje świat idei Sztucznej Inteligencji i kontrastuje z ciepłym, zaściankowym wnętrzem domu rodzinnego bohaterów filmu, pełnym trofeów myśliwskich, z rozpalonym kominkiem, rozstrojonym pianinem i fototapetą przedstawiającą jesienny las. Te dwa obrazy, odmienne w temperaturze i nastroju, przedzielone są mroczną i niepokojącą sceną umieszczoną w plenerze, w lesie. Tam Sergiusz znajduje potrąconego przez samochód jelenia. Jeleń jest pluszowy, ale ani Sergiusz, ani jego brat, Waldek – ani nikt inny w filmie – tego nie widzi. Widzi to widz: widzi Sergiusza niosącego i wrzucającego do bagażnika pluszowego jelonka jako swoją „zdobycz”, którą nazywa „szamką”, widzi Ciocię Czesię, zadowoloną, że znów będą „chrupiące sznycelki z jelonka w sosie ziołowym po syberyjsku, jak za „Ojca”, widzi anielskie „wróżbięta” o cmentarnej urodzie, śpiewające najbardziej upiorną pastorałkę spod ciemnej gwiazdy.
Dla każdego szczęście co innego znaczy. Sergiusz jest facetem, który „do czegoś w życiu doszedł” i stać go na samochód za pół miliona, ale od wewnątrz zżera go pustka, brak tożsamości. Jeleń staje się lekarstwem na jego ranę. Dzięki niemu Sergiusz wreszcie dowiaduje się, kim jest: kłusownikiem, po dziadku. Brat Sergiusza, rozpieszczany przez ciotkę Waldek, liczący się w świecie dzięki mercedesowi G500, znajduje w kłopotach spowodowanych przez jelenia sposób, jak przedłużyć „licencję” na szpanowanie samochodem brata, jako własnym. Ich matka, Helcia, żyjąca w poczuciu bycia Georges Sand, nienawidząca rozstrojonego pianina za to, że odebrało jej ukochanego Fryderyka, znajduje ukojenie w spacerach z jeleniem po Skwerze Kościuszki. W jej poczuciu jeleń jest jej ukochanym psem. Tomek – kolega z pracy Sergiusza, matematyk, analityk i mózgowiec, zawieszony w świecie liczb i pojęć, pod wpływem wydarzeń z jeleniem rozwiązuje dylemat nie mniej ważny: z którą kobietą być. Inna sprawa, że czasami taką decyzję podejmuje się, jak to się mówi, poniewczasie…
Zdjęcia plenerowe pokazują Gdynię z jej charakterystycznymi i rozpoznawalnymi miejscami: ulicą Świętojańską, budynkiem Sea Towers, Stanicą Harcerską, figurką Jana Nepomucena przy Wzgórzu Maksymiliana, Urzędem Miasta, ulicami na Kamiennej Górze, mariną jachtową, „agrafką” w lesie na ulicy Sopockiej, jednak wszystkie te miejsca tworzą inną, autonomiczną topografię miasta, dostosowaną do fabuły filmu. Muzyka skomponowana do filmu przywodzi na myśl klimaty muzyczne regionu kaszubskiego.
W roli Cioci Czesi występuje Dorota Lulka, aktorka Teatru Miejskiego w Gdyni, w roli Matki – Małorzata Talarczyk, w roli Sergiusza – Grzegorz Wolf, aktor Teatru Miejskiego, w roli Waldka – Rafał Ostrowski, aktor Teatru Muzycznego w Gdyni. W rolach gotyckich przyjaciółek Waldka, Edyty i Patrycji, występują: Anna Iwasiuta i Agata Gałach. W roli Tomka występuje Filip Frątczak, w roli jego ukochanej, Gosi – Karolina Nolbrzak. Chodzącego po kolędzie Księdza gra Piotr Michalski, a towarzyszącego mu Ministranta Z Dzielni – Marcin Troński.
Kanwą 40-minutowej noweli filmowej stała się zasłyszana historyjka o jeleniu znalezionym w lesie. Scenariusz napisał Adam Łukaszewicz, teksty pastorałek Ingmar Villqist, autorem zdjęć jest Marcin Adamski, muzykę skomponował Olo Walicki. Reżyseria: Dariusz Siastacz. Producent: Marcin Kasprzak.
Darek Siastacz
ArtExtreme.pl 